به همت معاونت طرح و برنامه بنیاد کرامت رضوی، نظام مسائل نهادهای محرومیت زدایی بررسی شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در این نشست که صبح امروز ۱۳ اسفندماه در اتاق جلسات ساختمان ثامن آستان قدس رضوی برگزار شد، به تبیین تعریف محرومیت پرداخت و گفت: محرومیت به معنای بی بهرگی است و به طور معمول محرومیت زمانی بیشتر در جامعه رخ نشان می‌دهد که افراد در موقعیت فردی، خانوادگی یا اجتماعی در منطقه یا جایگاه مستقر خود، نتوانسته‌اند نیازهای اساسی خود را تامین کرده و از دسترسی به امکانات، امتیازها و بهره‌مندی های بیشتری برخوردار بوده و اعضای گروه محروم در سنجش میان وضع خود و گروه‌های دیگر به احساسی دست می‌یابند که محرومیت نامیده می‌شود.
دکتر ارشدی، ادامه داد: با این اوصاف جوامع با محرومیت مطلق و نسبی مواجه هستند که هیچ منبعی برای تامین نیازهای انسان وجود نداشته و از دسترسی به آن بی بهره‌اند، در واقع محرومیت نسبی زمانیست که منابعی برای تامین نیازها وجود داشته اما احساس می‌شود امکانات موجود نسبت به فرد، خانواده و یا جامعه دیگر کمتر است. در این حالت علاوه بر محرومیت و فقر عینی محرومیت فقر ذهنی هم ظهور و بروز پیدا می‌کند.
ارشدی، انگیزه‌های متفاوت محرومیت‌زدایی در سطح فرد و سازمان را تحقق اسناد بالادستی و وظایف سازمانی، رضای الهی، شهرت و اعتبار اجتماعی، بهبود امنیت سیاسی و اجتماعی، توانمدسازی منطقه و مردم برای بهره‌برداری از آنها، مسئولیت اجتماعی برای برقراری توازن اجتماعی و بهره برداری از منابع اجتماعی مانند معافیت های مالیاتی ذکر کرد.
وی همچنین به تبعات عدم توجه به کاهش یا رفع محرومیت اشاره کرد و مهاجرت به مراکز و افزایش تقاضای مصرف کنندگان و گران شدن شهرها، از بین رفتن هویت فردی، اجتماعی و منطقه‌ای، کاهش امنیت اجتماعی، افزایش آسیب‌های اجتماعی، تضعیف اعتقادات و باورها، احساس ناکارامدی نظام در اداره جامعه، کاهش سرمایه اجتماعی بین حاکمیت و طبقات مستضعفین را از جمله این تبعات برشمرد.
ارشدی محرومیت‌زدایی موثر را ناشی از کاربست ابزارها و ترکیبی از آنها متناسب با پدیده محرومیت، طراحی و ایجاد ابزارهای مناسب برای حل مسئله و تکمیل کننده کنشهای دیگران، شناخت کنشهای آنها در منطقه محروم و تشخیص حلقه های مفقوده، شناخت ذینفعان و بازیگران و نظام انگیزشی آنان برای محرومیت‌زدایی و شناخت صحیح از ریشه‌های محرومیت‌زدایی دانست.
وی گفت: بازیگران محرومیت‌زدایی، مردم منطقه، نهادهای خیریه و واقفین، بنیاد کرامت، بنیاد مستضعفین، نیروهای نظامی مانند بسیج سازندگی، کمیته امداد، جهادگران هستند.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه به منابع تامین محرومیت زدایی اشاره کرد و منابع مردمی، مازاد منافع بنگاههای خصوصی ، واقفین خیرین، دولتی و مشارکتی را از جمله آن برشمرد.
وی همچنین ورود نهادهای متعدد بدون توجه به نقش وظرفیت آنها و نسبت آنها با هم، کاهش بهره وری نهادهای فعال، نامتوازن شدن محرومیت زدایی و گسستگینهادی و عدم انسجام اجتماعی را از پیامدهای منفی عدم توجه به مسائل محرومیت زدایی ذکر کرد.
