تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری نیازمند ایجاد بسترهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مناسب در جامعه و به ویژه برای والدین است. بی شک به مسئله بحران جمعیت باید فراتر از موضوعاتی همچون پرداخت تسهیلات یا صرفا مزایای فرزند بیشتر در جامعه توجه کرد. از این رو آگاه‌سازی، تبیین و اقناع افکارعمومی و گشودن گره‌های ذهنی از اقدامات ضروری در زمینه ازدواج و فرزندآوری به عنوان یکی از مهم ترین ابزار خروج از بحران جمعیت است که بنیاد کرامت آستان قدس رضوی در این راستا اقداماتی را در ستور کار خود قرار داده است.
حساسیت در میان دغدغه‌مندان ایران عزیز اسلامی باعث شده تا ابعاد مسئله خانواده و جمعیت از منظرفرهنگی و عوامل موثر بر کاهش فرزندآوری مورد بررسی قرار بگیرد و در این حوزه بنیاد کرامت آستان قدس رضوی با هدف حمایت از خانواده‌ها و آگاه‌سازی در مورد جمعیت گام‌های بسیاری را برداشته است. در راستای این فعالیت ها، کارگروه جوانی جمعیت در بنیاد کرامت آستان قدس رضوی با هدف تربیت تسهیل‌گر جوانی جمعیت، کارگاه های آموزشی را در سراسر کشور برگزار کرده است. دوره آموزشی «حسنه ماندگار» با هدف جذب و آموزش کنشگران و فعالان حوزه جمعیت در زمان‌های مختلف در حال اجرا است تا در زمینه چالش‌های حوزه جمعیت، فرزندآوری و تربیت آن آگاهی لازم را به دست آورند؛ این اقدام سبب تبیین فرهنگ و گفتمان مناسب با جامعه در زمینه‌های مختلف ازدواج، فرزندآوری و نحوه تربیت فرزند می‌شود. در همین راستا نظر چند تن از تسهیلگران و فعالان مردمی حوزه جوانی جمعیت مرتبط با بنیاد کرامت رضوی را جویا شدیم.
آگاهی بخشی عمومی موثر در افزایش جمعیت
نجفی از تشکل شهید ابراهیم هادی، معتقد است: آگاهی بخشی عمومی بحران و چالش جمعیت را رفع می‌کند. ما در گروه جهادی شهید ابراهیم هادی بیش از دو سال است که فعالیتمان را روی گسترش فرهنگ فرزندآوری و جمعیت متمرکز کردیم. حمایت از زوج‌های جوان و همکاری با کارگروه جهیزیه، کمک به درمان ناباروری، ارائه مشاوره در جهت جلوگیری از سقط جنین و حمایت از خانواده و… از جمله فعالیت‌های ما است. حدود 2 سال پیش آستان قدس رضوی کلاس‌ها و همایش‌هایی برای مبلغین این طرح برگزار کرد و مسیر ما آغاز شد. از سال گذشته هم در موکبی که در مرز چزابه داشتیم، غرفه کودک برپا کردیم و با ارائه کالاهای فرهنگی و رسانه‌ای سعی کردیم در این مسیر گام برداریم. یکی از مهم‌ترین و موثرترین روش‌های ترویج فرزندآوری گفتوگوی چهره به چهره است. علت اینکه کشور الان دچار این بحران است در کنار چالش های اقتصادی، عدم اطلاع مردم است. گروه‌ها و تشکل‌ها باید در مساجد، موکب‌ها و سایر مکان‌های عمومی ضرورت فرزندآوری و افزایش جمعیت را به مردم منتقل کنند.
تاثیر تبلیغ چهره به چهره در موضوع فرزندآوری
زکیه رحمانی دیگر تسهیل گر ازدواج و فرزندآوری از مجموعه فرهنگی جوانه مشهد نیز می گوید: تیم ما یک گروه کشوری با 3 سال سابقه فعالیت است. با توجه به نیاز کشور به بحث فرزندآوری و جمعیت تصمیم گرفتیم روی گره اصلی بحران جمعیت یعنی گفتمان‌سازی خانواده‌ها کار کنیم. معتقدیم همیشه از صحبت نکردن ضربه خوردیم پس تمرکزمان را با نوشتن مقاله و تربیت کنشگر روی این موضوع گذاشتیم. سعی کردیم به گونه‌ای عمل کنیم که یک خانم خانه‌دار هر جایی رفت بتواند کنشگر باشد و سایر افراد را هم به این موضوع تشویق کند. تبلیغ چهره به چهره در فعالیت کنشگران مهم است و یک مزیت محسوب می شود. از ارگان‌های دولتی و آستان قدس توقع داریم در بحث افزایش جمعیت و فرزندآوری فعالیت بیشتری داشته باشند و فعالیت‌هایشان را بیشتر رسانه‌ای کنند.یکی از اقدامات خوبی که می‌توان در این زمینه داشت صحبت با خانواده‌ها در رواق کودک و کبوترانه حرم امام رضا(ع) است.
نقش هنر در کاهش آمار سقط کشور
حمیدرضا باغشنی ، کارگردان مستند نفس نیز به مامی گوید: معتقدم مستندساز باید بر اساس نیاز کشور و علاقه خودش کار کند و بنا به نیاز کشور به مبحث ترویج افزایش جمعیت احساس وظیفه کردم که در این رابطه تولیدی انجام دهم. طبق پژوهش‌ها دیدیم موضوعی که در این زمینه کمتر به آن پرداخته شده، بحث سقط جنین است. جالب است بدانید که فقط آمار سقط جنین غیرپزشکی ما به هزار جنین در روز می رسد! با این رویکرد سوژه‌ای در نیشابور پیدا کردیم و مستند بانویی در نیشابور ساختیم که همراه تیمشان بیش از 300 جنین را نجات دادند و حال خانواده‌ها از این اتفاق و نگهداری کودکانشان بسیار شکرگزارند. طبق آمار بعد از نمایش فیلم ما انصراف از سقط 3 برابر شده است. همیشه گفتند اگر شما مفهومی را در قالب هنر قرار دهید تاثیر آن ماجرا بیشتر خواهد بود. به نظر من هنر تاثیر شگرف و مستقیمی در کاهش آمار سقط کشور خواهد داشت. متاسفانه برخی از مسئولین در بهره‌گیری از هنر در این ماجرا غفلت دارند.
تلاش برای تبیین فرزندآوری در جامعه
زهرا حسینی پور، فعال فرهنگی و تسهیل گر جوانی جمعیت از مجموعه مهر فرشته مشهد هم می گوید: فعالیت مجموعه ما از یک سال پیش در بحث فرزندآوری، انصراف از سقط و حمایت مادران کم برخوردار حاشیه شهر است. خانواده‌هایی که به علت شرایط اقتصادی نامناسب تصمیم به سقط دارند به ما معرفی می شوند وپس از اینکه گفت وگوهای اولیه که با آنها انجام می شود، حمایت های مادی و معنوی لازم از آنان صورت می پذیرد. بعد از آن به مبحث اشتغال مادران و استقلال مالی جهت حمایت کودک می‌پردازیم. گاهی هم در موکب‌ها و مراسم های مختلف به گفتوگوی چهره به چهره با مردم و تبیین فرزندآوری می‌پردازیم. اگر از خانوادههای متقاضی سقط، حمایت مالی شود آمار انصراف از سقط کاهش می یابد. همین که گوش به گوش می‌رسد مجموعه‌هایی برای حمایت از خانوادههای کم برخوردار جهت فرزندآوری وجود دارد اشتیاق خانواده به این موضوع بیشتر می‌شود. از طرفی طبق فرمایش رهبر معظم انقلاب ما باید تمام تلاشمان را برای تبیین فرزندآوری انجام دهیم.
لزوم بسترسازی مناسب فرزندآوری در روستاها
مطهره ذاکرین نیز از پویش شاندیز پویا به آستان نیوز می گوید: رهبر انقلاب فرمودند: « مسئله فرزندآوری را امروز اگر چنانچه برایش فکر نکنیم، ۲۰سال دیگر، دیر خواهد بود». در چند سال اخیر با توجه به صحبت‌های رهبری فعالیت‌های مرکز را به سمت تشویق خانواده‌ها به افزایش جمعیت متمرکز کردیم. ما در حیطه جلوگیری از سقط جنین، تغذیه مناسب مادران کم برخوردار و … فعالیت می کنیم. خدارا شاکریم در سطح شاندیز تلنگر خوبی به خانواده‌ها وارد شده و اقدام به فرزندآوری افزایش داشته است. تا الان ما بسترسازی مناسبی در روستاها در بحث فرزندآوری کردیم. خانوادههای زیادی فرزند دوم و حتی چهارم را به دنیا آوردند. تلاش داریم آگاه‌سازی لازم را در روستاها انجام دهیم و نتیجه هم گرفتیم. معتقدیم بیش از هر چیز مهم است از لحاظ فرهنگی خانواده را آماده فرزندآوری کنیم؛ زیرا آمادگی فرهنگی یک خانواده برای فرزندآوری از آمادگی اقتصادی هم مهم‌تر است. اگر یک خانواده از نظر فرهنگی شور و نشاط لازم را داشته باشد خودش به سوی فرزندآوری ترغیب می شود.
ما پناه جنین‌های بی‌پناهیم
زهرا سراجان از پویش شیعه کوچولو می گوید: میزان باروری در کشور ما با سرعت قابل‌توجهی در حال کم شدن است. این یعنی در آینده ایران تبدیل به کشوری خواهد شد که اکثریت جمعیت آن را افراد میانسال و سالمند تشکیل می‌دهند. بنا به توصیه رهبر معظم انقلاب همراه با سایر دوستانم در بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی وظیفه خود دانستیم به این امر کمک کنیم. از سال 98 فعالیت خود را آغاز کردیم. در وهله اول ما خانوادههای محروم و کم برخوردار را شناسایی و به آنها کمک می‌کنیم که جنین خود را حفظ کنند. به عبارت دیگر این گروه جهادی با هدف حمایت از جنین‌های بی پناه و حمایت‌های مادی و معنوی از فرزندآوری خانوادههای نیازمند و ترویج فرزندآوری(زیر نظر قرارگاه عاشوراییان وابسته به بسیج ) در تلاش برای افزایش جمعیت است. ما برای تقویت فعالیت‌های خود نیاز به نیروی انسانی و مالی بیشتری داریم اما تا امروز هم خانوادههای زیادی را تحت پوشش قرار دادیم. در تلاشیم فعالیتمان را در سراسر شهر تکثیر کنیم.
