زائران امام هشتم، حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع)، از اقصی نقاط ایران و کشورهای همسایه، سالانه رهسپار دیار توس می‌شوند؛ اما مسیر طولانی سفر، نیازمند توقفگاه‌هایی برای استراحت و رفع نیازهای اساسی مسافران است. در این راستا، آستان قدس رضوی با احداث مجتمع‌های میان‌راهی با نام مبارک امام رضا(ع)، اقداماتی در خور از خدمت‌رسانی از مبدأ تا مقصد را برای زائران فراهم کرده است.
به گزارش آستان‌نیوز، سجاد صفرزاده، مدیر مجتمع‌های میان‌راهی آستان قدس رضوی، در گفت وگو با خبرنگار ما، اقدامات، برنامه‌ها و حوزه فعالیت‌های این مجتمع ها را تشریح کرد.
رویکردی جدید در خدمت‌رسانی به زائران
صفرزاده با اشاره به اهمیت گردشگری مذهبی در کشور و نقش کلیدی مشهد مقدس در این حوزه گفت: مشهد مقدس به دلیل وجود حرم مطهر امام رضا (ع)، سالانه میزبان بیش از ۲۷ میلیون زائر ایرانی و ۲ میلیون زائر خارجی است. بر این اساس، آستان قدس رضوی رسالت خود را نه‌تنها در پذیرایی از زائران در شهر مشهد، بلکه در مسیرهای منتهی به این شهر مقدس نیز تعریف کرده است. راه‌اندازی مجتمع‌های میان‌راهی امام رضا (ع) با محوریت نمازخانه، گام مهمی در این مسیر بوده است.
به گفته وی، این مجتمع‌ها علاوه بر نمازخانه‌های مجهز، شامل رستوران، جایگاه سوخت، پارکینگ، فضاهای تجاری، محوطه‌های استراحت و امکانات رفاهی دیگر هستند که نه‌تنها به زائران، بلکه به رانندگان و مسافران عادی نیز خدمات‌رسانی می‌کنند.
۲۱ مجتمع در ۷ استان؛ گستره‌ای ملی برای میزبانی از زائران
مدیر مجتمع‌های میان‌راهی آستان قدس رضوی در ادامه افزود: تا به امروز، ۲۱ مجتمع در ۷ استان کشور احداث شده و در حال خدمت‌رسانی است. این مجتمع‌ها در مسیرهای پرتردد و نقاطی که بخش خصوصی تمایلی به سرمایه‌گذاری نداشته، ساخته شده‌اند تا بخشی از کمبودهای خدماتی جاده‌ها را برطرف کند.
او همچنین به نقاط مرزی اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین اقدامات، احداث مجتمع میان‌راهی امام رضا (ع) در مرز میرجاوه برای خدمت‌رسانی به زائران پاکستانی است. این مجموعه، فضایی مجهز برای اسکان و پذیرایی مطابق با فرهنگ و ذائقه زائران پاکستانی فراهم کرده و در ایام اربعین، موکب‌های متعددی در آن فعال می‌شوند.
یکی از ویژگی‌های بارز این مجتمع‌ها، برپایی ایستگاه‌های پذیرایی موقت در مناسبت‌های خاص مانند ایام نوروز، دهه آخر صفر و دهه کرامت است. صفرزاده در این رابطه توضیح داد: در این ایام، ایستگاه‌های جاده‌ای در استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گلستان، یزد و سمنان با مشارکت مردم و خادمیاران رضوی برپا می‌شوند. این ایستگاه‌ها، نیازهای اولیه زائران از جمله فضای استراحت، پذیرایی ساده، نمازخانه و سرویس‌های بهداشتی را تأمین می‌کنند.
میقات‌الرضا؛ پناهگاهی امن برای مسافران در شرایط اضطراری
یکی از ویژگی‌های دیگر این مجتمع‌ها، نقش حمایتی آن‌ها در شرایط خاص جوی و حوادث جاده‌ای است. صفرزاده گفت: مجتمع‌های میان‌راهی که به میقات‌الرضا معروف هستند، در شرایطی که به دلیل برف و باران، جاده‌ها مسدود می‌شود، به عنوان پناهگاهی امن برای مسافران عمل می‌کنند. این موضوع به‌ویژه در مسیرهای کوهستانی اهمیت دوچندانی دارد.
در ادامه مدیر مجتمع‌های میان‌راهی آستان قدس رضوی به افزایش ظرفیت‌ها و توسعه مجتمع‌ها در دستور کار اشاره کرد و خبر داد: علاوه بر تعمیر و نگهداری مستمر مجتمع‌های فعال، احداث مجتمع‌های جدید در نقاط پرنیاز مانند مرزهای ریمدان (سیستان و بلوچستان) و مهران (ایلام) در دستور کار است. همچنین در مناطقی مانند ابرکوه یزد و دیگ رستم خراسان جنوبی که درخواست‌های زیادی از سوی زائران مطرح شده، مطالعات احداث در حال انجام است.
وی همچنین به طرح بازسازی مجتمع‌های پرتردد اشاره کرد و گفت: مجتمع‌های دیهوک (خراسان جنوبی)، کاهک (خراسان رضوی) و دو راهی دشت (خراسان شمالی) در حال طراحی مجدد برای توسعه و افزایش ظرفیت‌های اقامتی هستند.
هدف مجتمع‌های میان‌راهی امام رضا (ع) کسب درآمد نیست
در پایان این گفت وگو، صفرزاده تأکید کرد: مجتمع‌های میان‌راهی امام رضا (ع) قطعا با هدف کسب درآمد ایجاد نشده‌اند، بلکه تمرکز اصلی آن‌ها بر خدمت‌رسانی کریمانه به زائران و مسافران است. این مجتمع‌ها، الگویی موفق در ارائه خدمات بین‌راهی هستند و توانسته‌اند استانداردهای جدیدی را در این حوزه تعریف کنند. بدون شک، تلاش‌های شبانه‌روزی مجموعه آستان قدس رضوی در توسعه و مدیریت این مجتمع‌ها، سهم بزرگی در تسهیل سفر زائران امام رضا (ع) و ایجاد تجربه‌ای معنوی‌تر و آسوده‌تر برای آنان داشته است.
