مدیر مرکز جامع مشاوره بنیاد کرامت رضوی از برگزاری 26 هزار جلسه مشاوره با محوریت خانواده در سال گذشته ویژه زائران و مجاوران امام رضا(ع) در کلینیک‌های مرکز جامع مشاوره این آستان نورانی در صحن و سرای بارگاه ملکوتی امام رئوف و سطح شهر مشهد خبرداد.
رضا آذریان در گفتگو با خبرنگار آستان نیوز اظهار کرد: به دلیل اینکه انسان در بعد روانشناختی خود مانند بعد جسمانی دچار مشکل می‌شود و نیاز به کمک دارد توجه به خدمات مشاوره در سالهای اخیر در کشور رو به افزایش است و مردم در مقاطع مختلف توجه بیشتری به این موضوع داشته اند و در ۲۰ سال اخیر، رویکرد مثبت‌نگر در مشاوره و روانشناسی مورد توجه واقع شد به این معنا که ما نه تنها در زمان بیماری، بلکه برای بهتر زیستن و نگهداری از سلامت روانی خود نیازمند مراجعه به روانشناس هستیم.
تلاش برای تاسیس پنجمین مرکز مشاوره آستان قدس در غرب مشهد
آذریان تصریح کرد: آستان قدس رضوی نیز در راستای خدمات اجتماعی و مسئولیت خود، تقریبا از همان ابتدا وارد این حوزه شد و اواسط دهه 70 اولین کلینیک تخصصی روان شناسی و مشاوره آستان مهر رضوی را در بلوار شهید منتظری افتتاح کرد.
استقبال زائران در حرم مطهر رضوی از خدمات مشاوره ای که اداره پاسخگویی راه اندازی کرده بود باعث شد مرکز مشاوره باب الهادی در سال ۱۳۸۲_۱۳۸۳ نیز ضلع شرقی پیامبر اعظم(ص) راه اندازی شود و در نهایت مرکز جامع مشاوره در سال ۱۳۹۷ به عنوان یک مدیریت مستقل در ساختار مدیریتی آستان قدس رضوی قرار گرفت و مجموعه کلینیک‌های آستان قدس رضوی در مرکز جامع بنیاد کرامت رضوی تجمیع شد.
وی افزود: در کنار آنها دو مرکز دیگر در طبقه فوقانی بازار غدیر در سال 1397 و یک کلینیک نیز در موسسه تربیت بدنی در سال 1402 با عنوان کلینیک‌های تخصصی روانشناسی و مشاوره آستان مهر رضوی افتتاح شد.
در تمام چهار کلینیک این مرکز خدماتی در زمینه‌های مشکلات فردی و اختلالات روانشناختی، کودک و نوجوان، خانواده و زوج درمانی و مشاوره‌های پیش از ازدواج به زائران و مجاوران ارائه می‌شود، خدمات مشاوره‌ای تحصیلی، حقوقی، روانپزشکی نیز از دیگر خدمات این مرکز است.
اکنون نیز درصدد هستیم پنجمین مرکزمان را در غرب مشهد که تراکم جمعیت بیشتر است، تأسیس کنیم و اکنون در حال رایزنی هستیم.
گستره خدمات مشاوره ای با رویکردهای جدید روانشناسی
آذریان بیان کرد: خدمات مراکز مشاوره آستان قدس رضوی به شکل جامع و گسترده است و در همه‌ی موضوعات از جمله مسائل بالینی، اختلالات روانشناختی، زوج و خانواده، مشکلات بین زوجین، کودک و نوجوان، تربیت فرزند، مشاوره‌های پیش از ازدواج همچنین مشاوره تحصیلی، مشاوره شغلی، مشاوره حقوقی و خدمات روانپزشکی فعالیت دارد.
اخیرا در حوزه مشاوره‌های ورزشی هم ورود پیدا کردیم و در حال راه اندازی مؤسسه و کلینیک آن هستیم که ان شاالله مثمر واقع شود.
مدیر مرکز جامع مشاوره بنیاد کرامت رضوی با بیان اینکه تمامی خدمات مشاوره در اتاق درمان خلاصه نمی‌شود، افزود: در حوزه آموزش به دلیل اینکه همیشه لازم است در کنار خدمات روانشناختی اقدامات پیشگیرانه هم صورت گیرد، برگزاری کارگاه‌های توانمندسازی، کلاس‌های حضوری و… را در دستور کار خود برای توانمندسازی جامعه‌ی مخاطب‌مان قرار دادیم.
همکاری 150 مشاور با مراکز چهارگانه مشاوره
رضا آذریان ابراز کرد: اساتیدی که به عنوان مشاور اینجا مشغول به کار می‌شوند، بعد عبور از یک آزمون علمی و مصاحبه حضوری پرونده آنها توسط شورای علمی مرکز مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت دعوت به کار می‌شوند.
وی تصریح کرد: مشاورین مرکز در طول زمانی که با ما همکاری می‌کنند در کارگروه‌های حوزه تخصصی خود قرار می‌گیرند، برای مثال فردی که در حوزه کودک و نوجوان فعالیت می‌کند در کارگروه مربوطه قرار خواهد گرفت و در راستای توانمندسازی مشاوران مرکز، دوره‌های آموزشی برای آنها با حضور اساتید درجه یک برگزار می‌شود.
آذریان تاکید کرد: در مشاوره فردی و گروهی رویکردهای اسلامی و پروتکل‌های آن را مدنظر قرار می‌دهیم و بر رعایت آن توسط مشاوران تأکید داریم از همین رو کسانی که اینجا حضور پیدا می‌کنند باید بتوانند مبتنی بر شرایط فرهنگی جامعه مشاوره بدهند.
این مشاور خانواده با اشاره به حضور اساتید مطرح و خبره در کلینیک‌های آستان مهر رضوی افزود: در حال حاضر حدود ۱۵۰ نفر در مراکز مشاوره چهارگانه با ما همکاری می‌کنند که تقریبا از این تعداد، حدود ۶۰ درصد آنها خانم و ۴۰ درصد آقا هستند و به دلیل اینکه این نسبت را در مراجعین داریم، در مشاوره‌های فردی خود، تفکیک جنسیتی را رعایت می‌کنیم و 30 درصد مشاورانی که با ما همکاری می‌کنند مدرک دکتری دارند و علاوه بر این، همه این افراد عضو سازمان روانشناسی و مشاوره کشورمان هستند و پروانه اشتغال تخصصی در رشته خود را دارند.
راه‌اندازی 17 پایگاه در حاشیه شهر مشهد و 266 پایگاه در کشور
آذریان با بیان این مطلب که 53 خادمیار مشاوره در مشهد داریم که به صورت افتخاری با کلینیک مشاوره حرم مطهر رضوی همکاری می‌کنند، ادامه داد: برای خدمت‌رسانی به افراد کم‌برخوردار، 17 پایگاه در حاشیه شهر مشهد مقدس و مناطق محروم راه‌اندازی کرده‌ایم که مشاوران خادمیار در این پایگاه ها به صورت رایگان خدمت می‌کنند.
همچنین برای ارائه خدمات به محرومان سراسر کشور، بخشی از شبکه خادمیاری آستان قدس رضوی به خدمات مشاوره‌ای می‌پردازد و هر کانون، یک دبیر دارد که نماینده ما در استان است.
در حال حاضر در کانون‌های خادمیاری 31 استان کشور که ۲۶۶ شهرستان هستند، پایگاه مشاوره داریم و ۱۲۰۰ مشاور خادمیار که مدرک ارشد یا دکتری در این بخش خدمت می‌کنند.
برپایی 169 هزار جلسه مشاوره در کشور
وی خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۲ افتخار این را داشتیم که نزدیک به 169 هزار جلسه مشاوره در ۲۶۶ پایگاه استانی برگزار کنیم همچنین در ایام کرونا مشاوره‌ها به صورت تلفنی انجام می‌شد اما در حال حاضر مشاوره غیر حضوری نداریم.
مدیر مرکز جامع مشاوره بنیاد کرامت رضوی عنوان کرد: جلسات مشاوره‌ای در سال ۱۴۰۲ چیزی حدود ۲۶۰۰۰ جلسه بوده که بیشترین موضوع آماری مراجعات مربوط به خانواده است همچنین حدود ۲۰ هزار ساعت آموزش تخصصی ـ عمومی ارائه شده است.
آذریان در خصوص هزینه‌های دریافتی از مراجع در مراکز چهارگانه بیان کرد: تمامی خدمات مشاوره حرم مطهر رضوی در مرکز باب الهادی رایگان است؛ اما در دیگر مراکز هزینه خدمات طبق تعرفه سازمان نظام روانشناسی مشاوره جمهوری اسلامی ایران دریافت می‌شود، ما هر ساله بعد از اعلام تعرفه سازمان نظام روانشناسی، آن را دقیقا با جزئیاتش در مراکزمان اجرا می‌کنیم.
راه اندازی کلینیک مجازی مرکز مشاوره آستان قدس
آذریان اظهار کرد: اهمیت مشاوره حضوری بر کسی پوشیده نیست و بر این موضوع تاکید داریم اما گاهی شرایطی پیش می‌آید که مراجع امکان حضور ندارد لذا در صدد تأسیس کلینیک مشاوره مجازی هستیم که در آینده نه چندان دور افتتاح خواهد شد تا به تمام افرادی که خواستار دریافت مشاوره از آستان قدس رضوی هستند ارائه خدمت داشته باشیم.
وی اضافه کرد: یکی از نیازهای جامعه امروز این است که خدمات را به سمت بهترین حالت ارائه سوق دهیم؛ گاهی افراد امکان حضور در کلینیک‌ها یا استفاده از خدمات در حرم مطهر رضوی را ندارند و از مشهد مقدس دور هستند یا حتی خارج از کشور زندگی می‌کنند، لذا خدمات را به سمتی سوق داده‌ایم که بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
آذریان افزود: این کلینیک مجازی تاکنون 80 درصد پیشرفت اجرایی داشته است و تا پایان سال راه‌اندازی می‌شود و در این کلینیک ما خدمات مشاوره را به صورت متنی، تلفنی، تماس تصویری ارائه می‌کنیم و با راه‌اندازی این مرکز می‌توانیم خدمات مشاوره را به همه افراد در سراسر کشور ارائه دهیم، حتی پیش‌بینی می‌شود به صورت بین‌المللی این خدمات ارائه شود و این کلینیک می‌تواند گستره بین‌المللی داشته باشد .
سیستم ارجاع مرکز مشاوره آستان قدس یک کار ویژه در سطح کشور است
آذریان سیستم ارجاع را یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این مرکز در کشور دانست و گفت: به موجب سهولت در کسب اطلاعات و دریافت نوبت از متخصص و همچنین پرهیز از سرگردانی مراجعه‌کنندگان این سیستم طراحی شده است. مخاطبان می‌توانند از ساعت 8 صبح تا 20 ضمن تماس با شماره 38008 با بیان مشکلشان به همکاران ما در سیستم ارجاع، به متخصص مربوطه متصل شوند.
وی ادامه داد: در واقع مراجعین ابتدا از کانال سیستم ارجاع که شامل تیم مشاوره تخصصی است عبور می‌کند و حدود 5 دقیقه کارشناس مربوطه از او سوالات تخصصی می‌پرسد تا بر اساس موضوعی که مراجع مطرح می‌کند مشاور مربوطه را بر اساس نیاز معرفی کند.
توسعه مراکز مشاوره در مشهد رشد بی سابقه‌ای داشته است
مدیر مرکز جامع مشاوره بنیاد کرامت رضوی به رشد مجموعه‌های خدمات مشاوره در ۲۰ سال اخیر در مشهد اشاره کرد و افزود: معتقدم بیش از انتظار ما این رشد اتفاق افتاده است. به عنوان مثال در سال ۱۳۷۶ در مشهد تعداد مراکز مشاوره به انگشتان دست هم نمی‌رسیدند، اکنون شاید بالغ بر ۱۰۰ دفتر و مرکز مشاوره در مشهد وجود داشته باشد و این نشان می‌دهد مردم این خدمات را پذیرفتند و نیاز دارند.
آذریان باور دارد خدمات مشاوره صرفا نباید به درمان و بعد از آسیب روانی منحصر شود و امروزه خدمات روانشناختی، یک گام جلوتر از درمان برداشته است به این صورت که برخی خدمات روانشناسی، پیشگیرانه و برخی دیگر حالت راهنمایی جهت تصمیم‌گیری دارند. مانند مشاوره پیش از ازدواج.
وی به دریافت جدیدی از خانواده در حوزه مذهبی و معنویت اشاره کرد و توضیح داد: ما در خصوص خانواده پنج شیوه‌نامه مذهبی داریم. یک شیوه‌نامه پیش از ازدواج است که داریم روی آن پیگیری‌هایی برای صحت‌سنجی مشاوره‌ای که داده شده، انجام می‌دهیم.
این مشاور برجسته مشهدی اضافه کرد: چهار شیوه‌نامه دیگر در حوزه خانواده و بعد از ازدواج تعریف می‌شود که شامل شیوه‌نامه انعطاف- نفوذناپذیری، شیوه‌نامه توجه ـ ایمنی جنسی، شیوه‌نامه مهر- قدرت و شیوه‌نامه رها – آشکارسازی می‌شود از همین رو شیوه‌نامه اول برای کسانی که مورد مداخله اطرافیان خود قرار گرفته‌اند و زندگی‌شان به چالش کشیده شده و شیوه‌نامه دوم مربوط به مشکلات خاص زوجین می‌شود.
آذریان تاکید کرد: شیوه‌نامه سوم بر روی جایگاه زن و مرد در خانه کار می‌کند و شیوه‌نامه چهارم اگر اتفاقی بین زوجین رخ دهد با آشکارسازی ویژگی‌های خوب آنها، تحمل آزمون و خطاهای یکدیگر جهت بخشش را بیشتر می‌کند وهدف از تمامی این شیوه‌نامه‌ها این است که سطح تاب‌آوری زوجین که خیلی پایین آمده است را افزایش دهیم و انعطاف لازم را در زندگی آنها به وجود بیاوریم.
