رویکرد اجتماعی آستان قدس رضوی، گسترش مستمر پایگاه مولد اجتماعی در چارچوب فرهنگ و معارف رضوی ازطریق طراحی مدل و بسترسازی برای به میدان آوردن نیروهای فعال مردمی، به منظور خدمتگزاری کریمانه به زائران و مجاوران، با تأکید ویژه بر توانمندسازی نیازمندان در مناطق موقوفه دار وهدف و همچنین جلب مشارکتهای عمومی در آبادانی موقوفات و توسعه نذورات و تعامل و همکاری با نهادهای همسو و نخبگان، در چارچوب مأموریتها است.
اصول موضوعه
اصل20- همیاری با نهادهای امدادی و خدمت‌رسان در حوادث، بحران‌ها و بلایای طبیعی
اصل22- جلب و سازماندهی مشارکتهای مردمی برای ارائه مطلوب خدمات اجتماعی به جامعه هدف
اصل19- ارائه خدمات اجتماعی به زائران نیازمند، مجاوران مستمند و مستضعف، تهیدستان مناطق موقوفه‌دار و مناطق هدف
اهداف کلان مرتبط:
4. بهره‌مندی مجاوران و زائران نیازمند از خدمات اجتماعی با اولویت توانمندسازی آنان؛
8. برخورداری از اعتماد و مشارکت عمومی و سرمایه اجتماعی.
خدمتگزاري در آستان قدس رضوي محدود به اداره موقوفات و کليدداري حرم نيست. امر و تأکيد مقام معظم رهبري در خصوص رسيدگي به نيازمندان، باب جديدي از خدمت و رحمت الهي را براي خادمان اين دستگاه فراهم نموده است که به‌نوبه‌خود، مسئوليت خطيري براي اين آستان مقدس است. از الزامات کليدي تحقق این مهم توجه به پيشرفت توأمان مادي و معنوي، نگاه با کرامت به نيازمندان، به‌عنوان ولي‌نعمتان انقلاب اسلامي، اقتضائات و ظرفيت‌هاي بومي، عدم تصدي‌گري و جلب مشارکت‌هاي عمومي به‌ويژه تشکل‌هاي مردم‌نهاد است.
- 19-1 تسهيل زيارت زائران نيازمند مناطق موقوفه‌دار و هدف1، ازطريق تشکل‌هاي مردمي و خادمياران و تأمين حداکثري منابع مالي لازم از ساير نهادها و خيرين؛
- 19-2 تسهيل زيارت عموم مردم در مسيرهاي زيارتي منتهي به مشهد مقدس و مرزها با ارائه خدماتي چون اسکان و حمل‌ونقل به زائرين، از طريق بهره‌گيري از ظرفيت تشکل‌هاي مردمي و بخش خصوصي، همچون الگوي الهام‌بخش اربعين حسيني؛
- 19-3 بهره‌مند ساختن نيازمندان از منافع موقوفات برحسب گنجايش وقف‌نامه‌ها و نيّت واقفان در چارچوب سياست‌هاي بنياد بهره‌وري موقوفات؛
- 19-4 نقش‌آفريني در توسعه حاشيه شهر مشهد و مناطق موقوفه‌دار، با رويکرد توانمندسازي توأمان فرهنگی‌اجتماعي و اقتصادی نيازمندان ازطريق تسهيل‌گري براي آموزش، اشتغال و خدمات سلامت؛
- 19-5 ايده‌پردازي، طراحي و اجراي الگوهاي همکاري ميان ظرفيت‌هاي مردمي و آستان قدس رضوي، به‌منظور ايجاد اشتغال در مناطق داراي اولويت و هدف، با همکاري بنياد بهره‌وري موقوفات؛
- 19-6 شفافيت در فرايند خدمت‌رساني و بهره‌گيري از الگوهاي مدون در انتخاب مخاطب هدف.
اصل20- همیاری با نهادهای امدادی و خدمت‌رسان در حوادث، بحران‌ها و بلایای طبیعی
اهداف کلان مرتبط:
8. برخورداری از اعتماد و مشارکت عمومی و سرمایه اجتماعی.
کشور ما ایران، از لحاظ بلایای طبیعی، یکی از کشورهای سانحه‌خیز جهان است. وسعت و قدرت تخریبگری این بلایا بسیار زیاد است و تبعات آن خسارت‌بار و گاهی فاجعه‌بار است. رسیدگی و دستگیری از آسیب‌دیدگان این بلایا وظیفه انسانی آحاد افراد و سازمان‌ها است. بارگاه امام علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه السلام، ملجا پناهندگان و آسیب‌دیدگان بوده و آستان قدس رضوی با کمک به دستگاه‌های متولی و با بهره‌گیری از توان مردمی و گروه‌های جهادی این وظیفه را تا حد امکانات و مقدورات به‌انجام خواهد رساند.
20-1 همیاری با نهادهای مرتبط برای کمک‌رسانی کوتاه‌مدت در حوادث و بحران‌ها، ازطریق تأمین نیازهای فوری نظیر اسکان موقت و تغذیه، مطابق آیین‌نامه مربوطه؛
20-2 همیاری بلندمدت با نهادهای مرتبط در حوادث و بحران‌ها، به‌منظور ارائه خدمات پایدار با اولویت ایجاد اشتغال با همکاری بنیاد بهره‌وری موقوفات، مطابق آیین‌نامه مربوطه؛
20-3 محوریت گروه‌های جهادی، افراد داوطلب و خادمیاران در ارائه خدمت به نیازمندان و مردم در حوادث، بحران‌ها و بلایای طبیعی.
اصل21- توانمندسازی و افزایش نقش‌آفرینی اجتماعی جوانان، زنان و خانواده با اولویت مناطق موقوفه‌دار و هدف
اهداف کلان مرتبط:
4. بهره مندی مجاوران و زائران نیازمند از خدمات اجتماعی با اولویت توانمندسازی آنان؛
8. برخورداری از اعتماد و مشارکت عمومی و سرمایه اجتماعی؛
10. سامان‌بخشی و افزایش بهره‌وری بنگاه‌های اقتصادی، خدماتی و نظام اداری و مدیریتی.
تحقق جامعه دینی و انقلابی مطلوب، نیازمند برنامه‌ریزی و اقدام فعالانه در جریان‌سازی و تقویت ظرفیت‌های اجتماعی، پیشگیری از آسیب‌ها و رسیدگی به آسیب‌پذیران است. توانمندسازی، شبکه‌سازی و بهره‌گیری از مشارکت نیروهای فعال اجتماعی،جوانان، خانواده و زنان ،می‌تواند گامی روبه‌جلو در دستیابی به اهداف باشد.
21-1 الگوسازی و مشارکت در ایجاد فضای بانشاط، معنوی، اثرگذار، آرامش‌بخش و وحدت‌آفرین، به‌منظور غنی‌سازی اوقات فراغت زنان، جوانان و نوجوانانِ زائر و مجاور؛
21-2 تلاش برای پیشگیری و رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی مخاطبان جامعه هدف با همکاری و هم‌افزایی با نهادها و سازمان‌های دولتی و عمومی؛
21-3 کادرسازی نظام‌مند جوانان و بانوان، با هدف نقش‌آفرینی در عرصه‌های اجتماعی؛
21-4 بهره‌گیری از ظرفیت گروه‌ها و افراد مرجع و دغدغه‌مند مردمی و مشارکت‌کننده در تربیت غیررسمی جوانان؛
21-5 افزایش بهره‌وری زیرساخت‌های خدمات اجتماعی موجود (اعم از اردوگاه‌ها، ورزشگاه‌ها و …) به‌منظور بهره‌برداری حداکثری زائران و مجاوران؛
21-6 طراحی و اجرای مدل تأمین مالی و توجیه اقتصادی در راه‌اندازی و بهره‌برداری طرح‌ها و برنامه‌ها.
اصل22- جلب و سازماندهی مشارکتهای مردمی برای ارائه مطلوب خدمات اجتماعی به جامعه هدف
اهداف کلان مرتبط:
8. برخورداری از اعتماد و مشارکت عمومی و سرمایه اجتماعی.
حفظ ماهیت مردمی سنت حسنه انفاق از سویی و محدودیت منابع و جغرافیای گسترده خدمت به نیازمندان از سویی دیگر، لزوم جلب و سازماندهی مشارکتهای مردمی را دوچندان می‌سازد. توانمندسازی نیازمندان با بهره‌گیری از توان نهادهای مددکار، توسعه‌گر و مردمی، توجه به ظرفیت‌های بومی با اولویت مناطق موقوفه‌دار و هماهنگی کامل با مجموعه‌های همسو، محور اصلی فعالیت‌ها، در چارچوب اصول نوزده تا بیست و یک، به‌ویژه محدوده جغرافیایی تعیین‌شده خواهد بود.
22-1 شبکه‌سازی نظام‌مند و تسهیل‌گری برای کانون‌ها، خیریه‌ها، تشکل‌های خدمت رضوی و شبکه خادمیاران با هدف گسترش مفهوم و جریان خدمت؛
22-2 جهت‌دهی، همسوسازی و هم‌افزایی ظرفیت‌های خودجوش مردمی در خدمت به زائران و مجاوران، به‌ویژه نیازمندان؛
22-3 ظرفیت‌سازی اجتماعی، ازطریق افزایش آگاهی جامعه هدف از مسائل، خدمات و دستاوردها، در چارچوب سیاست‌های رسانه‌ای آستان قدس رضوی؛
22-4 کمک به افزایش جذب وقف و نذر، شناسایی و ایجاد ظرفیت‌های جدید وقفی، متناسب با نیازهای آستان قدس رضوی؛
22-5 کاهش تصدی‌گری و ارائه خدمات، ازطریق بهره گیری ظرفیت‌های مردمی، بخش خصوصی، نهادهای عمومی و دولتی و … .
